Recensie godinnen middeleeuwen
Kunst en maatschappij (CMVKEM01RV)
Hogeschool Rotterdam
Reacties
Preview tekst
Mariska van der Knaap (0259780) Opdracht kunstbeschouwing: recensie schrijven Thema: Maria devotie De Maagd Maria, verering van een godin Voortzetting van een godinnencultus Door Mariska van der Knaap, 27 oktober 2007 In de Middeleeuwen, toen het christendom als godsdienst definitief vaste voet aan de grond had gekregen in Europa en een groot deel van het Midden-Oosten, ontstond een grote verering voor Maria, de moeder van Jezus. Dat blijkt wel uit de onnoemelijk vele schilderijen en beelden die er van haar vervaardigd zijn sinds het begin van het christendom. Vaak zien we haar afgebeeld in een scène van het levensverhaal van Jezus: de aankondiging, de geboorte in de stal, de aanbidding door koningen of herders. Maar evenzo vaak zien we Maria met het kind Jezus op haar arm, hem al dan niet zogend aan haar borst. En juist dit beeld doet ons vermoeden, gesteund door vele voorbeelden van Grote Godinnen uit andere culturen, dat we de Maagd Maria niet slechts moeten bezien als de moeder van Jezus, maar dat zij veel dieper geworteld is in de mensheid dan dat we in eerste instantie kunnen vermoeden. De Maagd Maria in de kunst Om een voorbeeld te geven van de manier hoe Maria in de Middeleeuwen en in de periode van de Renaissance werd weergegeven, bekijken we hier een schilderij van Leonardo da Vinci: Madonna Litta (1490/91). Haar mantel is zoals vaak, ook hier weergegeven in blauw, dat verwees naar de hemel. Haar rode onderkleed geeft haar een koninklijke status. Haar blik is gericht op het kind op haar schoot dat gevoed wordt uit haar borst. Dat de verering voor Maria zulke immense vormen aannam gedurende de opkomst van het christendom, valt niet alleen te verklaren doordat zij slechts de moeder van Jezus is. Het mythische prototype van de verwekking en de geboorte van Christus bestond in het nabije Oosten al eeuwenlang voor het christelijke tijdperk. Maria schonk als zo veel moedergodinnen voor haar, het leven aan een vleesgeworden god die stierf om de mensheid te verlossen en op de derde dag opstond uit de dood. De omvangrijke katholieke Mariaverering van verleden en heden is niet gebaseerd op de Bijbel, die haar degradeert tot een ondergeschikte positie waarin zij slechts de vrouw is die de Verlosser het leven schonk. In de Bijbel is haar moederrol vrij beperkt beschreven. De enorme verering heeft een diepere oorsprong. De verering van Isis Een van de belangrijkste godinnen uit het Egyptische pantheon is Isis. Haar cultus kwam ca. 3000 v. Chr. tot Leonardo da Vinci: Madonna Litta ontwikkeling. Doordat Isis als vrouw werd afgebeeld (en niet (1490/91) als dier zoals de meeste Egyptische goden) werd zij door de Mediterrane volken gemakkelijk overgenomen en vereerd. Kenmerken voor een Grote Godin is dat alle facetten van het menselijk bestaan tot haar domein behoren. Alles komt uit haar voort en alles keert naar haar terug. Haar zoon Horus neemt op aarde de plaats in van de God Osiris. Hier zien we een directe link naar Maria die de zoon van God baart. Vaak zien we Isis, net als Maria afgebeeld met haar zoon Horus, Recensie Maria devotie Opdracht 2 kunstgeschiedenis oktober 2007 zogend op haar schoot. Al in de Steentijd vereerden mensen een Grote Godin. Dit is gebleken uit de zogenaamde 'Venusbeeldjes' die uit deze periode zijn gevonden. Als sinds het begin van de mensheid leeft deze gedachte in de mens. De Grote Godin, moeder Aarde, die al het leven voortbrengt, symbool van vruchtbaarheid en leven. Talloze namen heeft zij in de loop der tijden gekregen (Demeter, Isis, Astarte, Cybele). Goddrager of Hemelkoningin In het begin van de ontwikkeling van het Christendom heeft de kerk nog geprobeerd de rol van Maria te beperken tot die van Theotokos (goddrager). De Katholieke kerk is een patriarchale kerk; vrouwen hebben daar maar een marginale rol in. Maar de ontelbare liederen, schilderingen en gebeden die haar moederschap eren, wijzen op een enorme invloed van de de tweeheid van godin en zoon. Toch is er een groot verschil met de 'oude Godinnen'. Maria mocht niets weten van seksuele ervaringen in tegenstelling tot de mythen van Isis, Demeter enz. Ze moest gedwee en onschuldig zijn, wat betekende dat Maria geen donkere kant had. Het oude idee van de Maagd als godin kon niet uit het algemene bewustzijn worden gewist en Maria werd al snel beladen met talrijke heidense eigenschappen en wonderen, die de groeiende verhevenheid nog meer stimuleerden. Allerlei Maria-culten bloeiden op en genieten tot vandaag de dag de heiligheid en bescherming van de katholieke kerk. . Beeld van Isis met Horus(Louvre) Het gebrek aan bijbels bewijs heeft veel theologen geïnspireerd tot het proberen de doven van de Maria-verering, maar zonder succes Door datzelfde gebrek aan bijbelse bronnen, kon haar cultus hoe langer hoe meer worden doortrokken van goddelijke aspecten (Maria werd bijvoorbeeld niet begraven maar is er sprake van Maria Hemelvaart net als van Jezus). Net als Ishtar, Isis en anderen werd ze de Koningin van de Hemel, Sterre der Zee en Moeder van God. Als we dan nu nog eens kijken naar de Madonna Litta van Da Vinci, krijgt dit beeld een diepere lading dan slechts het beeld van de vrouw die het kindje Jezus baarde is een arme stal. Bronnen: Encyclopedie van Westerse Goden en Godinnen (Joke & Ko Lankester) ISBN 90-325-0922-5 De Godin (Shahrukh Husain) ISBN 90-5764-203-4 Recensie Maria devotie Opdracht 2 kunstgeschiedenis oktober 2007
Recensie godinnen middeleeuwen
Vak: Kunst en maatschappij (CMVKEM01RV)
Universiteit: Hogeschool Rotterdam
Dit is een preview
Toegang tot alle documenten
Onbeperkt downloaden
Hogere cijfers halen
